De slechtvalk (Falco peregrinus) is een imposante roofvogel. Hij is een stuk groter dan de torenvalk en boomvalk en hij vangt zijn prooien op spectaculaire wijze. Nu wetenschappers in staat zijn om technologische hulpmiddelen in te zetten bij het bestuderen van vogels, wordt ook veel meer bekend over de jaagtechnieken van de slechtvalk. De snelle valk weet zelfs wetenschappers die jarenlang onderzoek naar hem doen nog te verrassen. In dit artikel ontdek je acht dingen die je moet weten over de slechtvalk.
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |
Acht dingen die je moet weten over de slechtvalk
De eerste vier weetjes:
- De slechtvalk is de snelste vogel ter wereld. Geen enkele andere vogel kan zo snel vliegen als de slechtvalk! Terwijl hij op grote hoogte vliegt, ziet hij onder zich een vogel vliegen die hij vangen wil. Hij stort zich met gesloten vleugels op de zangvogel, duif, steltloper of meeuw en bereikt snelheden tot 389 kilometer per uur! Dat doet geen enkele andere vogel hem na!
- Het gaat in Nederland goed met de slechtvalk. Met 400-600 broedpaartjes in Nederland is de slechtvalk nog altijd niet zo’n heel algemene vogel, maar toch groeit de populatie gestaag. De bescherming draagt daar aan bij en het feit dat de slechtvalk hoge gebouwen heeft ontdekt als broedplaats. Kerktorens, elektriciteitscentrales en andere hoge gebouwen bieden hem het uitzicht waar hij zo van houdt.
- De slechtvalk broedt oorspronkelijk in de bergen en op kliffen. Eén van de eerste keren dat ik een slechtvalk van heel dichtbij zag, was op een klif langs de Franse kust. Daar zat hij op de uitkijk. Het was de voorjaarstrek en dan trekken er duizenden zangvogels langs de kust. Heerlijke hapjes voor de slechtvalk. Vanaf een steile bergwand of een klif heeft hij een heel goed uitzicht over de zee en ziet hij zijn prooidieren al van verre aan komen vliegen. Overal waar je kliffen vindt, kun je de slechtvalk tegenkomen als broedvogel.
- Slechtvalken overwinteren deels in andere landen. De slechtvalken in ons land blijven in de winter niet allemaal in hun broedgebieden. De mannetjes wel. Die blijven hier ‘hangen’ en kun je dus ook in de winter in ons land zien. De vrouwtjes en juveniele slechtvalken trekken echter naar het zuiden om daar te overwinteren. In het voorjaar keren zij dan weer terug. De slechtvalk in het filmpje hieronder zag ik in de winter in de Donkse Laagten waar hij bezig was een prooi te verorberen. Ik vermoed dat het een kokmeeuw is:
De volgende vier weetjes:
- De slechtvalk is een donkere valk. Anders dan de veelvoorkomende torenvalk is de slechtvalk donkergrijs tot zwart op de rug. De slechtvalk is in zittende houding fors, veel groter dan een torenvalk en de slanke boomvalk. Hij heeft opvallende zwarte bakkenbaarden, een gestreepte borst en spitse vleugels. Door zijn brede borst krijgt hij tijdens het vliegen een beetje de vorm van een ‘dikke sigaar’. De strepen op de borst lopen bij volwassen slechtvalken dwars over het lijf, en bij juveniele slechtvalk recht langs het lijf. Juveniele slechtvalken zijn bovendien bruingrijs en niet zo diepgrijs, haast zwart, als volwassen slechtvalken.
- De slechtvalk is een vreemde sikkel. Dat klinkt een beetje vreemd, maar dat zit zo: falco is in het Latijns verwant aan het woord falx en dat laatste woord betekent sikkel. Kijk maar eens naar een vliegende slechtvalk, dan snap je het meteen. Een vliegende slechtvalk lijkt op een sikker, een halve maan. Het tweede deel van de Latijnse naam is Peregrinus. Dat woord betekent in het Latijns vreemd of buitenlands. De slechtvalk is dus een sikkelvormige vreemdeling. Gelukkig is de slechtvalk bij ons zo’n vreemdeling niet meer.
- De slechtvalk is niet slecht. We hadden het hierboven over de Latijnse naam, maar de Nederlandse naam is ook een tikkeltje eigenaardig. Is de slechtvalk een slecht dier? Omdat hij allerlei soorten vogels vangt misschien? Nee, dat is niet het geval. Het oudhollandse woord slecht betekent neerhalen of afbreken. Als een slechtvalk zich op zijn prooi stort, dan slecht hij zijn prooi. De prooi wordt immers neergehaald.
- De slechtvalk jaagt ook op kilometers hoogte. Er was eens een zilverplevier. Die kreeg een zendertje om van vijf gram. Hij voelde er niets van en was op weg van Afrika naar zijn broedgebied in het hoge noorden. Boven de Waddenzee ging het mis. Een slechtvalk kreeg hem in de gaten en had wel zin in een zilverplevier. Nu vloog de zilverplevier op drie kilometer hoogte! Te hoog voor de slechtvalk om zich met bijna 400 kilometer per uur op te storten. Wat deed de slechtvalk? Hij ging achter de zilverplevier aanjagen. In het begin wist de zilverplevier de aanvallen af te slaan door de slechtvalk te ontwijken. Maar na een kwartier werd de zilverplevier moe en was hij het haasje. De slechtvalk plukte hem uit de lucht, greep hem en at hem op de grond op.
Dit zijn de acht dingen die je moet weten over de slechtvalk. Dat de slechtvalk een bijzondere roofvogel is nu wel duidelijk, denk ik. Veel mensen kijken graag naar roofvogels, omdat ze vaak zo’n spectaculair leven leiden. Je kunt de slechtvalk haast overal in Nederland tegenkomen, zelfs in de grote steden, want hoge appartementen- en kantoorgebouwen zijn ideaal om op de broeden. De gebouwen lijken op de kliffen en bergwanden waar hij oorspronkelijk op broedt.
Roofvogels leren herkennen
De Zakgids Roofvogels en Uilen van de bekende Zweedse vogelaar Lars Gejl is een ideale en laagdrempelige vogelgids om roofvogels te leren herkennen. Hij past in elke binnenzak en maakt het je makkelijk om alle soorten roofvogels en uilen te herkennen. De gids bevat honderden nieuwe foto’s en geeft compacte en overzichtelijke informatie over kenmerken. Lars Gejl is niet alleen een goede schrijver, hij is ook een van de beste natuurfotografen ter wereld en gespecialiseerd in vogelfotografie.
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42  | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF  | Een slank en elegant instapmodel. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42. | |
3. Kowa SVII 10x42  | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42  | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42  | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42  | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42  | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42  | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30  | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42  | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42  | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42  | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! | |