De grauwe gans is één van de meest algemene ganzen in ons land. Zo algemeen, dat menig vogelaar er niet naar om kijkt. Sterker nog, veel natuurbeschermers beschouwen de grauwe gans ook als een plaag. Hij eet immers het riet op waar allerlei rietvogels in broeden! Maar wist je dat de grauwe gans nog niet zo heel lang geleden lang zo algemeen niet was in ons land! Sterker nog, voor veel vogelaars was het zien van een grauwe gans een bijzonderheid. Wil je alles weten over de grauwe gans in Nederland, lees dan het boek Mijn grauwe ganzen in Berend Voslamber. Dit is werkelijk een fantastisch boek over een heel gewone vogel. Voor een snelle leercurve lees je hieronder de acht dingen die je moet weten over de grauwe gans.
Actuele Top 10 Best Verkochte Verrekijkers Wat is de Top 10 Best Verkochte Verrekijkers van dit moment? En welk merk staat het meest in de Top 10? Wat blijkt? Een goede verrekijker hoeft niet duur te zijn! |  |
Acht dingen die je moet weten over de grauwe gans
‘Het is eerder zo dat een dier bijzonder wordt doordat je er naar gaat kijken. Elk dier.’ Dit is een zin die ik zelf niet kan verzinnen. Hij is dan ook gemunt door Koos van Zomeren in zijn boek Alle vogels. En toen viel bij mij het kwartje. Nu pleeg ik weliswaar naar alle vogels te kijken die op mijn pad komen, zeker nu ik met een camera rond zeul, maar ik moet toegeven dat ik grauwe ganzen ook vaak een beetje ordinair vind. Er zijn er wel héél erg veel, ze maken een ontzettende herrie en dan eten ze dus ook nog eens het riet weg in het moerasgebied rond de molens van Kinderdijk waar de purperreiger in broedt. Afijn, je snapt het al, ook bij mij moest er even een wissel omgezet worden, en het was het boek van Berend Voslamber die de wissel omzette. Dit zijn acht dingen die je moet weten over de grauwe gans en die deze vogel zo bijzonder maken.
1. De populatie grauwe ganzen groeit flink
In de Vogelatlas van Nederland lees ik dat tussen 1990 en 2015 het aantal broedparen jaarlijks met zo’n 17% groeide. Dat is nogal wat! Er broeden nu tussen de 67.000 en 111.000 paartjes in ons land. Dat doen ze in vrijwel heel Nederland. Niet gek, want de grauwe gans broedt in zo ongeveer heel Europa. Van Scandinavië tot Zuid-Spanje.
2. Grauwe ganzen broeden op uiteenlopende plekken
Ik weet niet beter dan dat grauwe ganzen in het riet broeden. In het boek van Berend Voslamber ontdekte ik dat grauwe ganzen ook op de grond broeden op plaatsen waar de vos niet kan komen. Op eilandjes bijvoorbeeld. Maar er zijn ook nesten gevonden in bomen, op een beverburcht en zelfs op een balkon. Grauwe ganzen broeden tegenwoordig zelfs in de stad.
3. Het eerste wezen dat de kuikens zien, is de moeder
Kruipt een kuiken van de grauwe gans uit zijn ei, dan loopt hij meteen achter het eerste de beste bewegende wezen dat hij ziet. Is dat moeder of vader grauwe gans, dan gaat het goed. Maar heeft het kuiken de pech dat er nest een mens bij het nest staat, of een eend of ezel, dan loopt het kuiken achter het verkeerde wezen aan. Vogelonderzoekers moeten daar rekening mee houden. Zij onderzoeken vaak immers ook de nesten van de grauwe gans en als zij net bij een ei staan dat op uitkomen staat… Dat is overigens wel eens gebeurt. Zoek op Google maar eens naar ‘Konrad Lorenz ganzen’.
4. Grauwe ganzen adopteren kuikens
Misschien is het je wel eens opgevallen: een grauwe gans omringd door tientallen kuikens. Hoe veel eieren een grauwe gans ook legt, zo veel zijn het er echt niet! Nee, er is iets anders aan de hand. Ganzen adopteren namelijk elkaars jongen. Ik zie dat elk jaar bij Kinderdijk en op andere plaatsen in de Alblasserwaard. Enorme groepen jonge grauwe ganzen rondom een volwassen dier. De recordhouder adoptiekuikens had maar liefst 60 kuikens om zich heen!
5. Nederland is grauwe ganzenland
Hoe komt het eigenlijk dat de populatie grauwe ganzen in ons land zo hard is gegroeid? Dat komt door een paar ontwikkelingen. De eerste is de intensivering van de landbouw. Die intensivering is voor veel vogelsoorten funest. De grutto bijvoorbeeld, dreigt hierdoor uit ons land te verdwijnen. Voor de grauwe gans is die intensivering echter een buitenkans. Want wat is het geval? Intensieve veeteelt gebeurt op monotone weilanden vol Engels raaigras. Dit gras is rijk aan eiwitten en dus heel voedzaam. Nou, dat gras gaat er bij een grauwe gans wel in!
Daarnaast worden er in Nederland steeds meer natte gebieden aangelegd. Natuurgebieden worden uitgebreid, maar ook wateropvanggebieden zijn prima geschikt voor grauwe ganzen. In de ruigte, tussen het riet of op eilanden, kunnen ze ongestoord broeden.
6. Vos en zeearend zijn de belangrijkste vijanden
De grauwe gans is de grootste inheemse ganzensoort van ons land. Alleen de Grote Canadese Gans is nog wat groter, denk ik, maar deze soort is niet inheems. Veel natuurlijke vijanden heeft de grauwe gans dus ook niet. De vos wil nog wel eens een ei of een kuiken oppeuzelen. Hij zal denk ik ook wel een volwassen grauwe gans pakken, als hij de gans krijgt, maar hij moet er wel mee rekenen dat grauwe ganzen behoorlijk agressief kunnen zijn. De zeearend hoeft daar geen rekening mee te houden. Die stort zich onverdroten op een grauwe gans.
Natuurlijk, zijn de grauwe ganzenkuikens nog klein, dan is het zaak dat ze zich uit de buurt houden van dieren als de blauwe reiger, ooievaar en bruine kiekendief. De kuikens groeien echter snel, en hoe groter ze worden, hoe minder ze te duchten hebben van roofvogels.
7. De grauwe gans herken je aan zijn snavel
Heel moeilijk om de grauwe gans te herkennen, is het niet. Je herkent hem natuurlijk aan zijn omvang. Het is de grootste inheemse ganzensoort in ons land. Maar er nog iets waar je hem meteen aan herkent: zijn snavel. Die is ook enorm. En oranje. Aan de snavel zie je meteen dat het een grauwe gans is. Kan niet missen.
8. Grauwe ganzen blijken ontzettend slim
Onderzoek naar ganzen wijst uit dat ganzen ontzettend slimme dieren zijn. Ze kennen enorme delen van Europa op hun duimpje. Is er in het ene gebied geen voedsel te vinden, of zijn er andere redenen waarom de omstandigheden niet goed zijn voor de (grauwe) gans, dan weten ze precies waar zich elders in Europa goede leefgebieden bevinden. Ze prenten hun enorme leefgebied in Europa dus als het ware in hun kop in. Het is een wonder dat zo’n kleine kop zoveel informatie kan bevatten!
Dit zijn de acht dingen die je moet weten over de grauwe gans. Ik zou zeggen: ga naar buiten en volgt voortaan met veel belangstelling het wel en wee van deze bijzondere vogels!
Mijn grauwe ganzen van Berend Voslamber
Rebel en krachtpatser: iedereen kent de grauwe gans. In enkele decennia is hij uitgegroeid van een zeldzame tot een massaal voorkomende vogel in Nederland. Hij is geliefd en verguisd, en regelmatig onderwerp van verhitte debatten tussen natuurbeschermers en boeren. Wat maakt deze vogel bijzonder? Elke grauwe gans heeft zijn eigen karakter. Deze slimme herbivoren herkennen elkaar aan de roep en hun kenmerkende gezichten. Ze kunnen met rugwind meer dan 100 kilometer per uur vliegen en herkennen niet alleen een zeearend van twee kilometer afstand, maar ook wat hij in zijn snavel draagt. Berend Voslamber deed veertig jaar onderzoek naar grauwe ganzen en kent deze vogel als geen ander. Hij beschrijft het leven van de grauwe gans van ei tot volwassen dier.
Alles voor een diervriendelijke tuin Het hele jaar rond de dieren in je tuin welkom heten. Met de juiste nestkast, een voederplank, waterschaal of schuilmogelijkheden. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |