Vogels kijken in Zeeuws-Vlaanderen

Voor ‘overkanters’ is het een beetje onbekend terrein: dat randje Zeeland aan de Belgische kant van de Westerschelde. Ook ik bezocht dit deel van Nederland niet eerder om er vogels te kijken, maar gisteren was het dan eindelijk zover. Een tijdje geleden sprak ik met auteur René Beijersbergen af om de kolonie dwergsterns te bekijken. René verrichtte jarenlang onderzoek naar het wel en wee van de dwergstern op de Hooge Platen, een belangrijk natuurgebied in de Westerschelde. Hij schreef er een prachtig boek over dat ik eerder besprak. Woon jij aan de overkant, of ben je er op vakantie, waag dan de overstap met het fietsveer Vlissingen – Breskens en verken het westelijke deel van Zeeuws-Vlaanderen. Het is er genieten.

De Hooge Platen

In de Westerschelde, tussen de dorpen Nummer Eén en Hoofdplaat, ligt natuurgebied de Hooge Platen. Onder aan de dijk ligt een stuk schor dat is droog gevallen. Het Waterschap groef het zand weg en legde er een sterneiland aan. Nu broeden er jaarlijks visdieven en dwergsterns op dat eiland en het leuke is: je kunt ze van dichtbij bekijken. Er is namelijk een fietspad aangelegd over dit buitendijkse gebied en de sterns trekken zich niets van je aan. Wil je de kolonie om welke reden dan ook vanaf de dijk bekijken, ook in die wens is voorzien: op de dijk staat een goed onderhouden vogelkijkhut.

Dit is trouwens weer zo’n typisch Zeeuws natuurgebied. Lekker zilt en dus met zoutminnende soorten als zeeaster, lamsoor en zeekraal. En waar zoutminnende planten zijn, daar zijn ook zoutminnende vogels. Dwergstern en visdief in het voorjaar tot eind van de zomer. Ook scholekster en kluut broeden in het gebied. We zagen een kleine zilverreiger en warempel ook nog een stel rosse grutto’s. Dat is best bijzonder voor eind juni. René vertelde dat dit groepje waarschijnlijk zal overzomeren. Op het slik zaten een paar honderd bergeenden en er kwam zelfs een volwassen lepelaar aanvliegen die op jacht ging naar garnalen en visjes. Voor bergeenden zijn de Hooge Platen een belangrijk ruigebied. Er verblijven in de ruiperiode duizenden bergeenden in het gebied. Een leuk weetje is dat tijdens de najaarstrek gedurende een week grote groepen krombekstrandlopers te bewonderen zijn vanuit de vogelkijkhut. Ze strijken neer, rusten even uit en eten zich weer vet om vervolgens snel verder naar het zuiden te vliegen. Merkwaardig genoeg zie je in dit deel van Zeeland geen rotganzen. Ik heb me daar altijd over verbaasd, want de kwelders in de Westerschelde doen toch in niets onder voor die van de Oosterschelde. De Hooge Platen lijken me een uitstekend gebied voor rotganzen om te overwinteren, om over het Verdronken Land van Saeftinghe maar te zwijgen.

Vanaf het fietspad heb je echter nog een ander fenomenaal uitzicht: de Hooge Platen is officieel de benaming voor de zandplaat die in de Westerschelde ligt. Op die plaat bevindt zich een van de grootste kolonies grote sterns van Nederland. Ook broeden er visdiefjes en dwergstern. Het grootste deel van de zandplaat loopt bij vloed onder water, een klein deel blijft echter altijd droog. Nou ja, altijd… Een combinatie van harde wind en springvloed wil het water wel eens zo hoog opstuwen dat alles onder water komt te staan. Als dat in mei of juni gebeurt, dan mislukken de broedsels van ongeveer 2.500 grote sterns, honderden visdieven en dwergsterns. Ook de kokmeeuwen zien hun legsel of kuikens dan verloren gaan. Nu gebeurt dat gelukkig niet al te vaak. Om de sterns op de zandplaat te kunnen volgen heb je een portie geduld en liever nog een goede telescoop nodig. Althans, wanneer je aan wal bent. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om vanaf de boot vogels te kijken. Dan kun je een stuk dichterbij komen, maar let op: je mag de Hooge Platen bij de broedkolonie niet betreden. De sterns foerageren meestal boven de geul tussen de dijk en de zandplaat. Op de plaat liggen bij eb trouwens vaak tientallen zeehonden te luieren.

Aan de binnenkant van de dijk, achter de vogelkijkhut, is een klein natuurgebiedje aangelegd. Een akker is afgegraven waardoor een plasdrasgebied is ontstaan. Hier zie je in het voorjaar en najaar ook steltlopers als tureluur, scholekster, kluut, zwarte ruiter of groenpootruiter. Een eind verderop, oostelijk van het dorp Hoofdplaat bevindt zich een soortgelijk gebied in de buitenbocht van de Plaskreek, een watergang die door de polder meandert.

vogels kijken op de brouwersdam

Hoogwatervluchtplaats vogels van de Hooge Platen

Als het hoog water wordt in de Westerschelde, moeten de steltlopers ergens heen. Op de modderbanken hebben ze niets te zoeken, want die staan immers onder water. Pas ontdekten we dat een deel van de drieteenstrandlopers, bontbekplevieren, steenlopers en bonte strandlopers op de pier bij Vlissingen wacht tot het water weer gaat zakken. Ze steken simpelweg de monding van de Westerschelde over en gaan dan bij Vlissingen even rusten! Je ziet de grote groep steltlopers in dit filmpje staan:

Andere vogelgebieden in Zeeuws-Vlaanderen

jako van gorsel met verrekijker

Andere befaamde vogelgebieden in Zeeuws-Vlaanderen zijn het Verdronken Land van Saeftinghe, de Braakman, de Sophiapolder bij Oostburg en natuurlijk niet te vergeten de befaamde trekvogelpost bij Breskens. Ieder voorjaar passeren duizenden en duizenden trekvogels de telpost bij Breskens. Hier beginnen de vogels aan de oversteek van de Westerschelde. Er worden soms bijzondere soorten gezien als bijeneter, morinelplevier en dit jaar een grote groep vale gieren. En op de grens met België ligt misschien wel het meest befaamde natuurgebied van deze regio: het Zwin. Op de stranden van Cadzand kun je ook nog van een andere vorm van natuurbeleving genieten: naar fossiele haaientanden zoeken.

In natuurgebied De Blikken bevinden zich twee schitterende vogelkijkhutten. Deze bezoek je het liefst wanneer er water staat in het gebied. Dan zitten de vogels tot vlak voor de hut. En ben je hier eenmaal, dan is de gang naar natuurgebied Het Grote Gat ook snel gemaakt.

Natuurhuisjes in Zeeuws-Vlaanderen

jako van gorsel de visdief

In Zeeuws-Vlaanderen liggen tal van verrassend mooie natuurgebieden waar je ook nog eens goed vogels kunt kijken. Ook van ander natuurschoon kun je hier genieten trouwens. Wat te denken aan de wallen van Retranchement die bekend staan om de populatie boomkikkers die er leven? Maar je bent hier natuurlijk ook niet ver van het Zwin en van de Westerschelde, één van de weinige estuaria in ons land die nog in open verbinding met de Noordzee staan. Voeg daarbij ook nog eens de stranden waar je naar fossiele haaientanden kunt zoeken. Kortom, een ideale vakantiebestemming. Bekijk hier het overzicht van vakantiehuisjes op natuurhuisje.nl. Deze huisjes staan op een rustige locatie met over het algemeen veel natuurschoon.

Op zoek naar een vakantiehuisje in Zeeland?

Gelegen op een unieke locatie, midden in de natuur? Of iets heel anders? Bekijk dan mijn tips. Waar ben je naar op zoek?    

Mijn tips voor natuurbeleving in Zeeland

Met deze tips ontdek je de natuur in Zeeland nog beter:

(voor elk budget de drie beste opties)

(héél véél keuze, ook in heel Zeeland en soms met geheel contactloos verblijf en dus heel veilig!)

(voor elk budget een paar goede opties)

(lekker comfortabel genieten op één van de mooiste locaties in Zeeland)

(aantrekkelijke planten voor vogels, vlinders en andere insecten)

(lees hier mijn tips om spechten, mezen en roofvogels naar je tuin te lokken)

(mijn persoonlijke top tien)

Verwelkom nieuw leven in jouw tuin dit broedseizoen!