Vogels kijken op de Zuidpier van IJmuiden

De Zuidpier van IJmuiden steekt ongeveer drie kilometer de Noordzee in. Je kunt er bijzondere vogels zien die je vrijwel nergens anders aan de Nederlandse kust ziet. Vogels kijken op de Zuidpier is dan ook een feest voor wie graag kustvogels bekijkt. Maar je kunt er ook bijzondere zangvogels en soms zelfs uilen tegenkomen. Dat ontdekte ik in het prachtige boek Vogels van de Pier waarin je alle waarnemingen ooit op de pieren van IJmuiden kunt vinden, compleet met talloze foto’s.

Vogels kijken op de Zuidpier: het strand

Voor de Zuidpier ligt een stuk strand waar het vogels kijken begint. Met name het stuk strand dat tegen de pier aanligt, is interessant. In de branding foerageren drieteenstrandlopers, bonte strandlopers, bontbekplevier, zilverplevieren, rosse grutto’s en als je geluk hebt een krombekstrandloper, goudplevier of kleine strandloper.  Groepen meeuwen rusten uit op het stand; kraaien vechten om de overblijfselen van een krab. Soms staat er een grote of kleine burgemeester tussen, of een grote jager Het strand in de richting van Zandvoort is niet zo heel interessant voor vogelaars. Als er bovendien wind staat zijn er talloze kitesurfers actief, een spectaculair gezicht maar hoe hoog ze ook gaan, vogels worden ze nooit. In de lage duinen vlak voor de Zuidpier maak je in de winter kans op groepjes sneeuwgorzen. In die lage duintjes trapte ik op mijn zoektocht naar de sneeuwgorzen in december een bokje op.

Over een interessant stukje strand gesproken: daar waar de vloedlijn en Zuidpier elkaar raken, zie je vrijwel altijd steltlopers. Bonte strandloper, steenloper, rosse grutto, scholekster, zilverplevier en soms een andere steltloper scharrelen door en voor het water. Wil je er de perfecte foto nemen, neem dan regenkleding mee. Ga languit op het strand liggen en wacht tot een van de vogels in je vizier komt. Dit is een ideale fotoplek voor strandvogels.

Vogels kijken op de Zuidpier: de Zuidpier zelf

Snel de Zuidpier maar beklimmen dus. De pier loopt met in westelijke richting de Noordzee in, met een bocht op driekwart richting noordwest. Dat betekent dat je ‘s ochtends tot begin van de middag de zon vrijwel in je rug hebt. Later in de middag loop je de pier op met de zon in je gezicht. Loop je terug, dan heb je weer ideaal licht om vogels te kijken. Logischerwijze stroomt aan beide kanten de Noordzee. Aan de buitenkant is de zee woest, zeker bij harde wind. Het water kan dan flink opspatten. Aan de binnenzijde is het water kalm. Vogels die van beschutting houden zul je dus vooral aan de binnenzijde, de kant van het kanaal, aantreffen. Welke vogels je hier ziet, lees je verderop in dit artikel.

Het beste seizoen

Het beste seizoen om op de Zuidpier vogels te kijken is het najaar- en winterseizoen. Tijdens de trekperioden arriveren de eerste wintergasten en trekken vogels door. De doortrekkers zijn dan niet alleen kustvogels! Tal van zangvogels volgen immers de kustlijn en kunnen pardoes op de Zuidpier neerstrijken. Je kunt dan zangvogels verwachten als goudhaantje, vuurgoudhaantje, tapuit, roodborst, grote gele kwikstaart, zwarte roodstaart en zelfs de goudvink. Een bezoek aan de Zuidpier is tijdens de najaarstrek zeker aan te bevelen. Vaak ploffen de zangvogels dodelijk vermoeid neer en laten ze zich van redelijk tot zeer dichtbij bekijken. En soms vliegt een velduil over, een kleine jager of heel iets anders.

Over jagers gesproken. Daarvoor zijn oktober en begin november de beste perioden. En al helemaal wanneer er een storm uit het westen heeft gewoed. In die weken trekken kleine, middelste en een enkele kleinste jager langs. De grote jager laat zich dan ook zien en ook regelmatig in de maanden erna. Ik heb me laten vertellen dat de jagers die doortrekken tot ver op het zuidelijk halfrond worden gezien.

Zeevogels

Maar de Zuidpier staat natuurlijk vooral bekend om de zeevogels die er langs vliegen of verblijven. Om maar met de kop van de pier te beginnen: dit is een erkende stek om jan-van-genten te zien. Het kost vaak enig geduld, maar in najaar en winter worden vrijwel dagelijks jan-van-genten gezien. Soms dicht onder de kant, meestal wat verder op zee, bij de hele toren. Mocht je het geluk hebben dat een vissersboot binnenvaart, kijk dan of er soms jan-van-genten achter ‘hangen’.

Ik ga nu maar weer even terug naar het begin van de Zuidpier, wel zo logisch… Over de steenlopers hebben we het al gehad. Die zitten op het strand en natuurlijk ook op de rotsblokken aan beide kanten van de pier. Tussen de steenlopers kun je meteen ook al paarse strandlopers zien foerageren. Schitterende steltlopers die typisch zijn voor dit soort van rotskusten. Scholeksters zoeken ook naar voedsel op de rotsen, evenals de sneeuwgors en oeverpieper. Soms vertoont de bontbekplevier zich er. Bij opkomend water rusten allerlei soorten steltlopers op de pier. Bonte strandlopers, zilverplevieren drieteenstrandlopers, kanoeten en scholeksters.

De beste tijd om vogels te kijken op de Zuidpier is ‘s ochtends vroeg. Let dan vooral op de zeevogels dicht onder de kant. Roodkeelduikers en parelduikers jagen soms verrassend dicht tegen de rotsen. Aalscholvers zijn vaste klant, en ook de kuifaalscholver laat zijn veren op de Zuidpier wapperen. Fuut, zwarte zee-eend, zeekoet, alk, eidereend, grote jager, kleine jager ijseend, brilduiker en middelste zaagbek zijn markante kustvogels die je hier aantreft. Overal kom je ook meeuwen tegen. Meestal de ‘gewone’ soorten, soms een grote of kleine burgemeester of drieteenmeeuw. Dit is een opsomming van de vogels waarvan de kant aanzienlijk is dat je ze zult zien (garanties geef ik natuurlijk niet). Je kunt er echter ook allerlei andere vogels zien, bijvoorbeeld rosse grutto, kleine zwanen en rotganzen die overvliegen, etc. Vogels kijken op de Zuidpier is kortom gewoon een feest!

Let trouwens ook op de zoogdieren die er leven: gewone zeehond en bruinvis laten zich regelmatig zien.

Ik heb me voorgenomen de Zuidpier elk jaar een keer te bezoeken tijdens de najaarstrek. Lees hier mijn kort bezoekverslag van oktober 2016.

Praktische informatie voor vogels kijken op de Zuidpier

Let er op dat de Zuidpier bij windkracht zes wordt afgesloten. Er zijn recentelijk mensen bij zwaar weer van de pier gespoeld, met dodelijke afloop. Onderschat de kracht van storm en water niet! Waag jezelf bij zware storm absoluut niet op de pier, het is echt zeer gevaarlijk! Als er wind met kracht vanaf vijf of zes wordt afgegeven, check dan of de pier toegankelijk is. Dat kun je op deze website doen.

In Mijn vaste uitrusting voor een bezoek aan de Zuidpier lees je alles over de spullen die ik meeneem als ik op de Zuidpier vogels ga filmen.

Wil je eens een weekend of midweek boeken om alle hotspots voor vogelaars in en rond IJmuiden te ontdekken, ontdek dan hoe je eenvoudig een vogelreis boekt naar IJmuiden.

De Zuidpier bij IJmuiden is niet per auto bereikbaar. Ga je met de auto, voer dan in je TomTom in: Kennemerboulevard, IJmuiden. Parkeer je auto op het parkeerterrein. In het winterseizoen is het de eerste vier uur gratis parkeren, voor de uren daarna moet je betalen.

Vanaf het parkeerterrein moet je ongeveer 500 meter overbruggen om bij de Zuidpier te komen. Je kunt over het strand wandelen, een aanrader wanneer je drieteenstrandlopers en andere steltlopers wil bekijken. Je kunt ook langs de jachthaven wandelen. Qua afstand maakt dat niet veel uit.

Een wandeling van het parkeerterrein naar de kop van de Zuidpier is een flink eind, ongeveer drie kilometer. Dit traject leg je twee keer af, dus een flinke wandeling. Ik zie veel sportvissers per fiets of zelfs met de brommer de Zuidpier opgaan. Dat is ook een overweging, maar check eerst de windkracht!

De Zuidpier is goed begaanbaar, het pad is effen en verhard. Gladheid heb ik op het pad niet geconstateerd, wel naast het pad op de blokken natuurlijk. Stap niet zomaar op een van de rotsblokken naast het pad, voor je het weet lig je er tussen. In alle gevallen betreedt je de pier op eigen risico.

Over een gebrek aan horeca heb je niet te klagen tijdens een bezoek aan de Zuidpier. Langs de haven en het strand vind je vast een restaurant of terras dat aan je wensen voldoet.

Noordpier

Tegenover de Zuidpier ligt, hoe kan het anders, de Noordpier. Je kunt natuurlijk ook vogels kijken op de Noordpier! Je ziet er grosso modo dezelfde vogels als op de Zuidpier. Het voordeel van de Noordpier is dat die aanmerkelijk korter is. Je hoeft dus geen vermoeiende afstanden af te leggen. Maar de kans dat je op de Noordpier een vogel als de jan-van-gent ziet, is een stuk kleiner. ‘s Ochtend heb je bovendien altijd tegenlicht als je de vogels op het rustiger water aan de binnenzijde wilt bekijken.

Actieve natuurbelevenissen in Noord-Holland
Wil je tijdens je vakantie of een dagje uit eens lekker actief de natuur in? Bekijk dan dit overzicht van leuke natuurbelevenissen in Noord-Holland. Ga bijvoorbeeld of vogelsafari op Texel. Of volg een workshop vogelfotografie op de Zuidpier van IJmuiden.

Op zoek naar een vakantiehuisje in Noord-Holland? 

Verwelkom nieuw leven in jouw tuin dit broedseizoen!