Recensie: Lila, Marilynne Robinson




[mp_row]

[mp_span col=”10″]

lila marilynne robinsonLila is de hoofdpersoon van de gelijknamige nieuwe roman van Marilynne Robinson. Het vormt samen met Gilead (waarmee Robinson de Pultizer Prize won) en Thuis de trilogie over John Ames, de vriendelijke en niet al te dogmatische dominee in het suffe dorpje Gilead. Alle romans van Robinson hebben één ding gemeen: ze bieden je een enorme rijkdom aan gedachten. Ik heb de romans van Robinson dan ook allemaal voor een tweede keer gelezen en dat kan ik maar van weinig andere romans zeggen. Elke keer ontdekte ik weer nieuwe dingen en zette de roman me weer aan tot nadenken.

Koop dit boek

 

 

 

Lila behoort tot de mooiste literaire karakters die ik ken. Ze figureert in de Gilead als de vrouw van John Ames, maar in die roman is ze niet de hoofdpersoon. In de roman Lila (wie de hoofdpersoon is laat zich raden) wordt ze geïntroduceerd als een verwaarloosd meisje dat door een van de vrouwen uit haar groep wordt ontvoerd. Beide dames gaan op pad en sluiten zich aan bij een stel vagebonden die van stad naar dorp, en van losse opdracht naar losse opdracht zwerven. Het zijn de crisisjaren in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Het leven op het Amerikaanse platteland is hard en meedogenloos. Dat soort omstandigheden zijn een kolfje naar Robinsons hand. Voorzienigheid, noodlot, bestemming, worteling, nataliteit, de ‘condition humaine’ en het catastrofale weet zij in deze roman op een boeiende manier in elkaar te vlechten. Voor Lila is het catastrofale de laatste gang die een meisje in haar omstandigheden kan vinden: die naar het bordeel. Daar was ze echter niet bijster geschikt voor en ze neemt een dapper wilsbesluit: ze verlaat het huis en het zwerven neemt opnieuw een aanvang. Deze zwerftocht brengt haar echter op de plaats van haar bestemming, een dorp een eind verderop, een dorp waar ze het zal schoppen van verwaarloosde zwerfster tot domineesvrouw waar de hele gemeenschap tegenop kijkt.




Maar dat laatste kom je pas te weten wanneer Lila op een van haar zwerftochten in Gilead terecht komt. Ze woont er in een tochtige keet langs de rivier, tussen het mais. Op een regenachtige dag besluit ze de kerk binnen te lopen, waar John Ames haar ziet. Ze bemachtigt (of liever gezegd: steelt) er een Bijbel. In de keet leert ze zichzelf schrijven door het overschrijven van delen uit het boek Ezechiël, ook al zo’n rauwe tekst die haar eenvoudige brein (dat beslist zo eenvoudig niet is) tot reflectie aanzet. John Ames is ondertussen een niet te vermijden fenomeen en zo groeit er uit de voorzichtige toenadering en huwelijk dat uit een impulsieve uitspraak van Lila ontstaat. Nu geen noodlot meer, John Ames spreekt liever van voorzienigheid. Nu cirkelt alles om het ene woord vertrouwen. Kan de een de ander vertrouwen? John Ames die zijn vrouw en kind uit zijn vorige huwelijk op smartelijke wijze is verloren. Lila die op elke bladzijde suggereert dat zij op elk moment haar echtgenoot kan en zal verlaten. Zelfs wanneer ze zwanger raakt van Ames, wekt Lila de indruk het domineeshuis te willen verlaten zodra het kind is geboren. Waarmee zij haar eigen verleden zou herhalen: een kind wegrukken uit het ouderlijk huis en opvoeden als zwerver. Wie geen verleden heeft, gaat onvermijdelijk toch op zoek naar het verleden. Voor Lila is haar mes het enige voorwerp dat haar verbindt met haar duistere verleden. Haar klapmes, waarmee Doll een man ombracht. Was die man de vader van Lila? Het heeft er alle schijn van, maar ze zal het nooit te weten komen. Het mes, dat ze zelfs zal doorgeven aan haar zoon, is het enige tastbare voorwerp dat haar verbindt met haar verleden en met haar schuld waar ze geen afstand van kan doen. ‘Er bestond geen manier om je van schuld te ontdoen, geen fatsoenlijke manier om er afstand van te nemen.’ ‘Maar we zijn dapper, dacht ze, en wild, met meer leven in ons dan we kunnen verdragen, met vuur dat zich in ons insluit’.  Zelfs paupers als Lila hebben toekomst.

Verleden, voorzienigheid, familie, geloof, noodlot, schuld zijn thema’s die Marilynne Robinson in al haar romans verwerkt, zo ook in haar nieuwe roman Lila. Waarmee Robinson thema’s aansnijdt die voor iedereen van belang zijn, hoe je ook over die thema’s denkt. De verhalen van Robinson lezen zoals een kalme rivier stroomt: gestaag, hier en daar een golfje en een rimpel en altijd naar het bestemde punt. Elke bladzijde stemt tot nadenken en vragen de aandacht die elk literair werk van hoge klasse verdient. Evenals Gileas en Thuis lees je Lila niet zomaar even voor de vuist weg. Elke dag een paar bladzijden waren voor mij voldoende. Maar toen ik eenmaal de smaak te pakken had en ik meer gelegenheid had om Lila te lezen ging het snel en onderging ik de sfeer van Lila pas echt. Hou je van een toegankelijke en meeslepende roman, lees dan eerst een voorpublicatie. Ik wens Lila een groot publiek toe, maar besef dat liefhebbers van toegankelijke romans wat moeite kunnen hebben met deze roman. Maar ja, dat geldt ook voor iemand dat altijd maar cola dringt. Voordat hij of zij de diepe tonen van een goed glas wijn heeft ontdekt…

Ben je liefhebber van het echte literaire werk, dan ontkom je niet aan het werk van Robinson. Lees deze grootse roman met aandacht en geniet van de weergaloze literaire stijl.

Lila / Marilynne Robinson / Arbeiderspers – Uitgeverij Mozaïek / Paperback

Koop dit boek

 

 

 

[/mp_span]

[mp_span col=”2″]

[mp_row_inner]

[mp_span_inner col=”12″]

[mp_image id=”12843″ size=”medium” link_type=”custom_url” link=”https://partnerprogramma.bol.com/click/click?p=1&t=url&s=33087&f=TXL&url=https%3A%2F%2Fwww.bol.com%2Fnl%2Fp%2Fthuis%2F9200000057345453%2F%23product_title&name=thuis%20marilynne%20robinson” target=”true” caption=”false” align=”left”]

[/mp_span_inner]

[/mp_row_inner]

[mp_row_inner]

[mp_span_inner col=”12″]

[mp_image id=”12842″ size=”medium” link_type=”custom_url” link=”https://partnerprogramma.bol.com/click/click?p=1&t=url&s=33087&f=TXL&url=https%3A%2F%2Fwww.bol.com%2Fnl%2Fp%2Fde-gegevenheid-der-dingen%2F9200000060486698%2F%3Fbltg%3Ditm_event%3Dclick%26mmt_id%3D981cc6e3455019ca%26pg_nm%3Dpdp%26slt_id%3Dprd_reco%26slt_nm%3Dproduct_recommendations%26slt_pos%3DC1%26slt_owner%3Dccs%26itm_type%3Dproduct%26itm_lp%3D4%26itm_id%3D9200000060486698%26itm_role%3Din&name=de%20gegevenheid%20d%20robinson” target=”true” caption=”false” align=”left”]

[/mp_span_inner]

[/mp_row_inner]

[mp_row_inner]

[mp_span_inner col=”12″]

[mp_image id=”10136″ size=”medium” link_type=”custom_url” link=”https://partnerprogramma.bol.com/click/click?p=1&t=url&s=33087&f=TXL&url=https%3A%2F%2Fwww.bol.com%2Fnl%2Fp%2Fgilead%2F9200000057345448%2F%3Fbltg%3Ditm_event%3Dclick%26mmt_id%3D4416318a4109e97e%26pg_nm%3Dpdp%26slt_id%3Dprd_reco%26slt_nm%3Dproduct_recommendations%26slt_pos%3DC1%26slt_owner%3Dccs%26itm_type%3Dproduct%26itm_lp%3D0%26itm_id%3D9200000057345448%26itm_role%3Din&name=gilead%20d%20robinson” target=”true” caption=”false” align=”left”]

[/mp_span_inner]

[/mp_row_inner]

[/mp_span]

[/mp_row]