Recensie: ANWB Vogelgids van Europa, Lars Svensson

Vraag je een ervaren vogelaar wat de beste vogelgids van dit moment is, dan is de kans groot dat hij zal antwoorden: de ANWB Vogelgids van Europa (en dat ben ik dan met hem of haar eens). Ik bezoek voor het filmen van vogels veel vogelkijkhutten en als er andere vogelaars in de hut zijn, kijk ik altijd welke vogelgids voor hen ligt. Altijd ligt er wel een exemplaar van de ANWB Vogelgids van Europa ofwel ‘de Svensson’ op de plank. De eerste druk van deze vogelgids verscheen in 1999 en in 2023 verscheen een geheel geactualiseerde herdruk en over deze uitvoering gaat het in deze bespreking.

Door de kloeke omvang en de gebonden uitvoering is de ANWB Vogelgids van Europa zowel veldgids als naslagwerk. Wie met een rugtas de natuur ingaat zal weinig problemen ervaren met het meesjouwen van dit 862 gram wegend boekwerk. Deze vogelgids echter meenemen in een van je jaszakken stelt speciale eisen aan je jas!

Gedetailleerde vogelinformatie

Dat het een lijvig boek is geen wonder: je draagt maar liefst 445 pagina’s aan gedetailleerde vogelinformatie mee. De kans is miniem dat je in ons land en in de rest van Europa een vogel ziet die niet in de ANWB Vogelgids van Europa staat. De gids beschrijft maar liefst ruim 900 vogelsoorten in Europa, inclusief Noord-Afrika en grote delen van het Midden-Oosten. Dat is een ongeëvenaarde prestatie. In het Nederlands taalgebied is er geen gids die dat aantal haalt. En daar komt bij dat bij elke vogelsoort meerdere plaatjes worden afgebeeld. In totaal bevat de ANWB Vogelgids van Europa maar liefst 4.000 tekeningen. Mannetje en vrouwtje, vliegend en rustend, adult en juveniel, ondersoorten, etc. Zo wordt bijvoorbeeld de rotgans maar liefst 12 maal afgebeeld waarbij ook de ondersoorten witbuikrotgans en zwarte rotgans duidelijk worden weergegeven. Het oog voor details en de haarscherpe afbeeldingen maken het bladeren door de ANWB Vogelgids van Europa tot een groot plezier, thuis en in het veld.

recensie anwb vogelgids van europa herziene uitgave

Aantal soorten

Sommige omschrijvingen op internet geven aan de de ANWB Vogelgids van Europa 770 soorten zou beschrijven. Dat klopt niet helemaal, het zijn er toch echt 900 zoals ik hierboven vermeld (en zoals oude edities in de omschrijving vermelden). De auteurs vermelden in de inleiding hier het volgende over (ik vat het een beetje samen): ‘Deze gids beschrijft ruim 770 soorten. Daarnaast worden 31 soorten apart behandeld, omdat waarnemingen van deze soorten waarschijnlijk ontsnapte exemplaren betreft. En ten slotte wordt een opsomming gegeven van meer dan 100 ‘extreme’ dwaalgasten die afkomstig zijn van andere continenten.’ 770 + 31 + 100 = 901.

Nog iets te wensen over?

Laat de ANWB Vogelgids van Europa nog iets te wensen over? Dat vind ik een lastige vraag, omdat ikzelf nu eenmaal gewend ben aan deze gids. Ik kan me voorstellen dat deze vogelgids op beginnende vogelaars een overweldigende indruk maakt. Zo veel soorten in één gids kan wellicht belemmerend werken bij het zoeken naar de juiste soort. Zeker wanneer op één pagina vogels worden afgebeeld die sterk op elkaar lijken. Maar mijn ervaring is dat al dat gepuzzel in het veld juist erg leerzaam is. Vind je het echt te veel, zoek dan in mijn Top 10 beste vogelgidsen naar een veldgids voor beginners, want die zijn er ook.

De enige wens die ik heb is dat bij de omschrijving ook de Engelse, Franse en Duitse naam wordt afgedrukt. Dat maakt het communiceren met vogelaars in het buitenland een stuk eenvoudiger. Het lezen van Engelse vogelreisgidsen en buitenlandse informatie ook. Maar helaas: er is geen ruimte voor soortnamen in andere talen. Overigens bevat de ANWB Vogelgids van Europa achterin een register waarbij naast de Nederlandse naam ook de Engelse naam vermeld staat. Dat is trouwens ook een extra factor die je zou moeten overwegen bij de keuze van een vogelgids: kijk je vaak in het buitenland vogels, of ben je dat van plan, dan is de ANWB Vogelgids van Europa in mijn ogen een van de weinige serieuze opties. Je hebt immers alle vogels van Europa (en ver daarbuiten) in één boek! Er is geen andere vogelgids die dat evenaart. En reken maar dat je in de uithoeken van Europa veel vogels ziet die je in Nederland of België niet ziet. En die uithoeken liggen heus niet heel ver weg.

ijsvogel op een tak 2 uitsnede

Geactualiseerde uitgave

In augustus 2023 is een geheel geactualiseerde uitgave van de ANWB Vogelgids van Europa verschenen. Deze volledig geactualiseerde editie bevat 32 extra pagina’s, een aangepaste soortindeling en deels nieuwe en opnieuw ingekleurde illustraties. Veel soortbeschrijvingen zijn aangepast. En hetzelfde geldt voor een rubriek als Ingevoerd & ontsnapt waaraan uitgebreide omschrijvingen van bijvoorbeeld Helmparelhoen en Goudfazant zijn toegevoegd. Laat ik overigens niet vergeten te vermelden dat ook de buitenkant is gewijzigd. Op de voorzijde zie je nu een prachtige roodgesterde blauwborst. Door de actualiseringsslag kan deze editie weer jarenlang mee.

Conclusie

Wie van vogels kijken een serieuze hobby maakt, die kiest de ANWB Vogelgids van Europa. Dit vind ik momenteel de beste vogelgids en staat terecht op nummer 1 in mijn Top 10 van de beste vogelgidsen. De redactie van Roots Magazine is het trouwens met me eens, die vinden deze gids ook de beste van dit moment. En mocht je een allround natuurliefhebber zijn, weet dat er in de serie natuurgidsen van ANWB nog meer veelgeroemde delen zijn verschenen, zoals over bloemen, amfibieën en reptielen en vlinders.

ANWB Vogelgids van Europa / Lars Svensson / Kosmos Uitgevers / als paperback met plastic hoes